اصطلاح اسپین یا اسپاین تیر به چه معناست؟
کلمه اسپاین spine به معنای ستون فقرات است. در تیرهای کمان، اسپاین به معنای یک واحد اندازه گیری برای میزان سختی تیر است. به زبان ساده اسپاین ، مقدار مقاومت تیر در برابر خم شدن را نشان می دهد.
تیرهای کربن و کربن آلومینیوم اسپاین مشخصی دارند که روی آن نوشته می شود. تیر فایبرگلاس، چوبی و آلومینیوم فاقد اسپاین هستند
هر چه عدد اسپاین تیر بالاتر باشد تیر نرم تر است و هر چه کمتر باشد تیر مقاومت بیشتری در برابر خمش دارد برای مثال یک تیر با اسپاین 330 سخت تر از تیری با اسپاین 500 است.
اسپاین تیر در کمان چقدر مهم است؟
در صورتی که می خواهید حرفه ای تیراندازی با کمان را دنبال کنید انتخاب تیر با وزن و اسپاین مناسب خیلی مهم است. اما برای آموزش و تفریح با کمانهای پنداژ پایین تا متوسط، اسپاین تیر اهمیت چندانی ندارد.
انواع تیر فایبرگلاس فاقد اسپاین هستند و فقط قطر این تیرها تعیین کننده مقاومت آنها هست مثلا تیر فایبرگلاسA105 با قطر 8 میلی متر محکم تر از تیر فایبرگلاس A102 با قطر 6 میلی متر است. وزن تیرهای فایبرگلاس رابطه مستقیمی با قطر آنها دارد.(قطر بیشتر=وزن بیشتر)
اسپاین تیرها چگونه اندازه گیری می شود؟
دستگاه های تست اسپاین تیر هستند که تهیه آنها هیچ ضرورتی برای کماندارها ندارد
اگر خیلی تخصصی و فنی خواسته باشید بدونید باید گفت که اسپاین اینگونه اندازه گیری می شود که یک تیر چگونه واکنش نشان می دهد وقتی نیرویی برابر 880 گرم یا 1.94 پوند به مرکز یا وسط آن با طول 28 اینچ وارد می شود.(البته این گونه اندازه گیری روش استاتیک است در روش دینامیک نیروی ضربه ای به انتهای تیر وارد می کنند )
اسپاین یا انعطاف پذیری تیر هنگام وارد شدن ضربه زه به انتهای آن
چه تیری با چه اسپاینی بخریم؟
در صورتی که تخصصی کمان کار می کنید مهم است بدانید چه تیری برای کمان خود بگیرید. اسپاین تیر رابطه مستقیمی با پنداژ کمان شما دارد همچنین با DRAW LENGHT کمان شما (کمانهای کامپوندطول کشش ثابت دارند و کمانهای ریکرو به اندازه طول دست کماندار کشیده می شود)
برای این منظور جداول خاصی وجود دارد که معمولا شرکتهای تولید کننده تیر مانند ایستون ارائه می دهند که بر اساس طول کشش و قدرت کمان چه اسپاینی مناسب است.
به زبان خیلی ساده هر چه قدرت یا پنداژ کمان شما بیشتر باشد باید از اسپاین کمتری استفاده کرد.همچنین هر چقدر طول کشش DRAW LENGHT کمان بیشتر باشد اسپاین تیر هم باید کمتر انتخاب شود
یک نمونه جدول انتخاب اسپاین تیر شکاری ایستون بر اساس قدرت کمان و طول کشش در زیر آمده است
اسپاین تیر انعطاف پذیری تیر را نشان می دهد. اگر اسپاین مناسب تیر را انتخاب کنید تیر بعد از انعطاف اولیه که بر اثر ضربه زه کمان به وجود آمده در یک جهت مستقیم پرواز می کند اما اگر اسپاین تیر خیلی کم یا خیلی زیاد انتخاب شود تیر در یک جهت مستقیم حرکت نخواهد کرد.(در مسافت بالا و دقت میلی متری تاثیر گذار است)
هشدار: هرگز از یک تیر با اسپاین بالا (سختی کم) مثلا بیمن فلش 900 برای یک کمان پنداژ بالای 50 پوند مانند کمانهای کامپونداستفاده نکنید چون ممکن است باعث شکسته شدن تیر روی کمان شود و به دست شما آسیب بزند.
معمولا برای شکار از اسپاین هایی استفاده می شود که سختی بیشتری دارند(مثلا اسپاین 350 تا 500) تا با هر کمان و هر قدرتی کشیده شود تیر نشکند و آسیبی به تیرانداز وارد نشود.
در تیونینگ حرفه ای کمان(میکرو تیونینگ) برای بدست آوردن وزن سرتیر بر اساس نوع شفت FOC را بدست می آورند.که از فرمول تصویری زیر محاسبه می شود
FOC بالانس یا نقطه تعادل تیر است
Foc=((B/L)-0.5)*100
در فرمول بالا L طول شفت تیر است و B نقطه بالانس تیر است. توصیه می شود کمانداران تازه کار خیلی وارد جزئیات حرفه ای نشوند و در صورت خرید تیرهای حرفه ای مانند تیرهای x10 می توان با یک مربی یا کماندار حرفه ای مشورت کرد.
جمع بندی و نتیجه گیری انتخاب اسپاین تیر
میزان نرمی و سختی تیرهایی از جنس کربن با اسپاین مشخص می شود، تیر های آلومینیوم ، چوب و فایبرگلاس اسپاین ندارند و میزان قطر آنها سختی آن را مشخص می کند.
برای استفاده تفریحی ،آموزشی و شکاری نیازی به سختگیری درباره اسپاین نداشته باشید، تیرهای کربنی با اسپاین 350 تا 700 برای استفاده تفریحی، آموزشی و شکاری مناسب هستند
در صورتی که کماندار حرفه ای هستید باید بر اساس پنداژ کمان و طول دست شما مربی حرفه ای اسپاین مناسب را به شما توصیه کند(هر چه پنداژ کمان بیشتر باشد عدد اسپاین تیر کمتر انتخاب می شود)
ایران آرچری بزرگترین فروشگاه خرید آنلاین کمان و تجهیزات تیراندازی با بیش از ده سال تجربه و دارای نشان اعتماد الکترونیکی